Diner Pensant 7 mei 2025
“Hoog tijd voor (digitale) soevereiniteit”

De Tweede Kamer is bezorgd over de opslag van Nederlandse overheidsdata in de Amerikaanse cloud. De verhuizing ervan is gepauzeerd. ’We stonden op het punt om de hele Nederlandse overheid naar de andere kant van de oceaan te verhuizen’, zegt Kamerlid Barbara Kathmann. Trouwe bondgenoten keren ons de rug toe. Nu de kaarten op het wereldtoneel opeens anders zijn geschud is de vraag hoe we soeverein verder kunnen.

Maarten van Rossem is een Nederlandse historicus, amerikanist, presentator, schrijver en emeritus hoogleraar. Hij geeft ‘Een geschiedenisles met een open blik naar de toekomst’ Maarten staat bekend om zijn relativerende toon maar in zijn podcast is die toon de laatste tijd toch alarmistischer. Moeten we soevereiner worden en hoe doen we dat dan? En hoe kunnen we de lessen uit de geschiedenis gebruiken om die stappen ook echt te gaan maken?

Saskia Lensink werkt bij TNO en is gespecialiseerd in taal- en spraakmodellen. Zij leidt het project om een Nederlands ChatGPT in de lucht te krijgen: GPT-NL. Met ‘GPT-NL als soeverein alternatief’ bouwen TNO, SURF en NFI een AI-taalmodel puur op basis van rechtmatig verkregen data. Dat betekent praten, puffen, polderen én proberen. Ze is actief in een breed scala aan consortia en netwerken om soevereine taalmodellen uit Europa te promoten. Saskia “Als Europa zegt dat dit de weg is, laten we dan vooral kijken wat het ons brengt”. Deepseek heeft inmiddels aangetoond dat met het bouwen van een taalmodel veel goedkoper kan. Ze zegt dat als we in Nederland en Europa relevant willen blijven, we een gezond en divers innovatie eco-steem nodig hebben.

Sander Duivestein, senior researcher van ons Verkenningsinstituut, introduceert een nieuw onderzoeksrapport ‘Autopilot yes/no’. Door de lens van de nieuwste AI-hype, Agentic AI, kijkt hij naar de vraag hoe autonoom en soeverein wij als individu nog zijn in een wereld vol met AI-agents. Hoe autonoom kunnen deze ‘agenten’ worden en wat doet het met ons denken en de manier waarop we in de toekomst samenwerken?

We zien uit naar uw komst, de discussies en uw inbreng tijdens het diner. Deze vindt plaats op woensdag 7 mei. De inloop is vanaf 16:00 uur en we starten om 16:30 uur. De lokatie is Kasteel De Hooge Vuursche te Baarn. We sluiten de avond af om 21:15 uur.