Kwaliteit in Agile: van ondergeschoven kindje naar strategische pijler

Agile rituelen zijn geen garantie voor verbetering

Retrospectives, sprint reviews, daily stand-ups: ze zijn bedoeld om continu te verbeteren. Maar wanneer de focus ligt op het proces in plaats van op de inhoud, blijft echte vooruitgang uit. Veel teams richten zich op interne verbeterpunten, terwijl teamoverstijgende issues blijven liggen. Denk aan instabiele testomgevingen, versnipperde tooling of onduidelijke verantwoordelijkheden. Zonder centrale coördinatie blijft het bij symptoombestrijding.

Expertise is onmisbaar, óók in DevOps

In DevOps-teams leeft vaak de aanname dat iedereen alles kan. Maar wanneer formele testrollen verdwijnen, verdwijnt ook een stuk expertise. Developers zijn goed in bouwen, maar missen soms de ervaring of motivatie om kwaliteitsvraagstukken grondig aan te pakken. Testen wordt dan iets wat “moet”, niet iets wat waarde toevoegt.

Een praktijkvoorbeeld: een team bij een grote bank verloor zijn testers en besloot het zelf te doen. Slimme mensen, goede intenties, maar al snel ontstond twijfel. Zijn de juiste dingen in beeld? Door gezamenlijk risico’s te analyseren, requirements te verduidelijken en testgevallen te specificeren, ontstond grip. En vooral: vertrouwen. Dat is de kracht van quality coaching.

Kwaliteit hoort op de backlog

Kwaliteit is geen bijzaak, maar een essentieel onderdeel van elke sprint. Teams kunnen geholpen worden om kwaliteitsactiviteiten bewust en concreet op de backlog te zetten. Denk bijvoorbeeld aan het automatiseren van testen, zodat regressietests sneller en betrouwbaarder verlopen. Of aan het uitvoeren van een risicoanalyse, waarmee gericht bepaald kan worden wat écht getest moet worden.

Ook het verbeteren van requirements speelt een grote rol: hoe scherper en uitvoerbaarder ze zijn, hoe beter ze te testen zijn, en hoe hoger de kwaliteit van wat wordt opgeleverd. Technical debt verdient eveneens structurele aandacht. Door hier tijd voor vrij te maken, wordt voorkomen dat kleine issues uitgroeien tot grote problemen.

Teams die hier actief mee aan de slag gaan, reserveren gemiddeld 15 tot 20% van hun capaciteit voor kwaliteitswerk. Het resultaat? Minder incidenten, minder herstelwerk, en vooral: meer vertrouwen in wat er naar productie gaat.

Center of Excellence: versneller van kwaliteit en innovatie

Een Center of Excellence (CoE) is geen controlemechanisme, maar een versneller. Het helpt organisaties om kwaliteit strategisch te verankeren, zonder de autonomie van teams te beperken. Centrale frameworks en libraries worden beschikbaar gesteld voor alle teams: efficiënt, schaalbaar en consistent.

Daarnaast biedt het CoE ondersteuning bij de implementatie van nieuwe tools. Niet door het over te nemen, maar door teams op gang te helpen en ze daarna zelf de regie te laten pakken. Kennisdeling en coaching zijn belangrijke pijlers: expertise wordt gebracht waar nodig, zodat teams zelfstandig kunnen blijven groeien.

Innovatie krijgt via het CoE een extra impuls. Denk aan experimenten met GenAI-tools zoals de GenAI Amplifier, waarmee requirements en testcases tot wel 40% sneller gegenereerd worden. Maar ook hier geldt: zonder de juiste expertise om de output te beoordelen, blijft het een black box. Tooling wordt daarom altijd gecombineerd met vakmanschap.

Van inzicht naar impact: assessments als startpunt

Verbeteren begint met inzicht. Een Agile Quality Improvement Assessment brengt in kaart waar teams staan en waar de grootste kansen liggen. Vaak komen bekende knelpunten naar boven: testomgevingen die instabiel zijn of gedeeld worden met andere teams, waardoor testen vertraagt of verstoord raakt. Of testdata die handmatig opgebouwd moet worden, wat veel tijd kost en foutgevoelig is.

Ook blijkt regelmatig dat teams onvoldoende toegang hebben tot expertise, of simpelweg niet weten dat er een kwaliteitsbeleid bestaat. Door deze knelpunten zichtbaar te maken, en te koppelen aan concrete verbeteracties, ontstaat ruimte voor verandering. Maar dat vraagt wel om eigenaarschap. Niet alleen in het team, maar ook op managementniveau.

Kwaliteit vraagt om leiderschap én eigenaarschap

Kwaliteit is geen vanzelfsprekendheid. Het vraagt om aandacht, tijd, budget en prioriteit. En vooral: om mensen die het verschil willen maken. Of dat nu een tester is, een product owner, een scrum master of een coach; iemand moet de vraag durven stellen: “Kan dit niet beter?”

Uiteindelijk draait het om vertrouwen. Vertrouwen in het product, in het proces, en in elkaar. En dat begint bij het expliciet maken van kwaliteit als strategische pijler, niet als sluitpost.