February 02, 2023

Een leerling moet begrijpen hoe een tekst is opgebouwd en argumenten kunnen analyseren.

Een boek samenvatten. Of een werkstuk maken over nieuw consumentengedrag. Het zijn voorbeelden van werk waar de scholier niet langer zelf op hoeft te ploeteren. Met de komst van de slimme tekstgenerator ChatGPT afgelopen najaar krijgt iedereen met een paar klikken in een mum van tijd een boeksamenvatting, scriptie of inspirerend verhaal voorgeschoteld uit de computer. Waar het hoofdrekenen lang geleden plaatsmaakte voor de rekenmachine, doet ChatGPT dat nu voor taal. Docenten hoeven niet te vrezen. Zij moeten dit slimme computergereedschap net zo gaan behandelen als de rekenmachine

Tekstgenerator ChatGPT

Docenten zijn in paniek. Dat is begrijpelijk want de angst bestaat dat kennis en taalbeheersing achteruitgaan als leerlingen hun huiswerk overlaten aan ChatGPT. De tekstgenerator kan eenvoudig en snel kant-en-klare zinnen oplepelen of complete werkstukken produceren. Leer- en vertaalslag van informatie opzoeken via Google naar een samenvatting in eigen woorden, wordt allemaal overgeslagen. Leraren spreken alom van plagiaat. Zij roepen zelfs op ChatGPT te verbieden of een betaalmuur in te zetten voor het gebruik van de tekstgenerator.

ChatGPT verbod

De grote vraag is of er een ChatGPT-verbod komt. Zelfs dan is er werk aan de winkel voor docenten. Inzet van kunstmatige intelligentie is immers alom aanwezig en gaat zich in de komende jaren sneller en verder ontwikkelen. Dit slimme computergereedschap bestaat en verdere ontwikkeling valt echt niet tegen te houden. Wie weet, moet er een watermerk komen of toch die betaalmuur. Linksom of rechtsom, het gaat er nu vooral om hoe leraren en leerlingen zich leren verhouden tot ChatGPT. Dat vraagt om een herziene blik op mediawijsheid, begrijpend lezen en het geven en controleren van huiswerk.

ChatGPT kwaliteit

Waar de rekenmachine betrouwbaar is, valt dat nog niet te bewijzen voor ChatGPT. De huidige kwaliteit is heel wisselend. Dat neemt niet weg dat ChatGPT nu al een goed hulpmiddel is. Daarom zouden scholen ChatGPT net zo moeten behandelen als omgang met de rekenmachine. Het slimme gereedschap voor de ene opdracht wel en voor de andere niet toestaan. Ook moeten docenten duidelijkheid scheppen over zowel de kracht als valkuilen van ChatGPT. Wat is het nut van de tafel van 9 uit het hoofd kennen als de rekenmachine dat ook kan? En waarom zou een leerling een werkstuk over hamsters moeten schrijven als ChatGPT dat net zo makkelijk doet?

ChatGPT begrijpen

Het is belangrijk dat leerlingen begrijpen hoe een rekenmachine aan een antwoord komt. Dat geldt ook voor taal. Dus tevens voor ChatGPT. Een leerling moet begrijpen hoe een tekst is opgebouwd, argumenten kunnen analyseren, en zelf in staat zijn interessante tekstinvalshoeken te bedenken. Zo kan tijd voor basale beschrijvingen ingeruild worden voor meer aandacht voor nieuwe inzichten.

Die nieuwe inzichten zijn hard nodig voor onze samenleving die steeds complexer wordt. Dus als ChatGPT zo ingezet kan worden, dat het leidt tot beter onderwijs omdat leerlingen eenvoudig stampwerk overlaten aan de computer en zich verder kunnen ontwikkelen op weg naar nieuwe verhalen en inzichten, is dat voor alles en iedereen beter. De rekenmachine heeft ons veel gebracht. Laat dat ook zo gaan met ChatGPT.

Bron: AD

Thijs  Pepping

Thijs Pepping